Przemawianie, prezentowanie, referowanie – niezbędne wskazówki
- Pozbycie się tremy
Trema to zdenerwowanie i lęk przed publicznym występem lub w jego trakcie. Bardzo ważne jest więc pozbycie się tremy. Pomaga w tym przede wszystkim dobre przygotowanie się do wystąpienia i poczucie świadomości, że słuchacze również chcą, aby mówcy się powiodło. Nie powinno się przed wystąpieniem stosować żadnych środków uspokajających. Jak zatem dobrze przygotować się do wystąpienia publicznego? Trzeba sporządzić plan wystąpienia, zgromadzić gruntowną i aktualną wiedzę merytoryczną (w trakcie prezentacji mogą padać pytania z sali, więc niewystarczająca znajomość tematu może okazać się dla prelegenta zgubna lub nawet go ośmieszyć). Ponadto, zaleca się, aby przećwiczyć mowę w domu, najlepiej przed lustrem. Wówczas możemy zaobserwować naszą mimikę twarzy i gestykulację, a następnie dokonać korekt, jeżeli uznamy to za konieczne.
- Efektowne rozpoczęcie
Równie istotne jest efektowne rozpoczęcie. Warto pamiętać o powitaniu zaproszonych gości, jeśli poprzedni mówca wcześniej tego nie uczynił.
- Stosowanie zdań o jasnej i logicznej konstrukcji
W wypowiedzi powinny dominować zdania o jasnej i logicznej konstrukcji, niezbyt długie, pozbawione licznych wtrąceń. Jeżeli będzie tych wtrąceń za dużo, to zatracimy sens wypowiadanego zdania. Najlepiej jest używać zdań oznajmujących, ponieważ to one pozwalają na skuteczne przekazywanie informacji i zachowanie pewnej neutralności emocjonalnej. Zdecydowanie nie zapewni jej stosowanie zdań wykrzyknikowych czy rozkazujących.
- Precyzja w rozplanowaniu najważniejszych treści
Należy pamiętać, że optymalna uwaga słuchaczy może utrzymywać się nieprzerwanie przez około 10 minut. W związku z tym powinno się precyzyjnie rozplanować czas, w którym najważniejsze treści zostaną przekazane. Zaleca się, aby mówca wplatał w swoje przemówienie żartobliwe dygresje, anegdoty. To z kolei pozwoli audytorium na rozluźnienie i chwilę relaksu.
- Stosowanie środków retorycznych
Środki retoryczne urozmaicają i ożywiają styl wypowiedzi. Zalicza się do nich m.in.: porównania, metafory, peryfrazy (omówienia), hiperbole (wyolbrzymienia), inwersje, pytania retoryczne czy paralelizmy składniowe. Dzięki zastosowaniu tych środków odbiorca się nie nuży i może lepiej zrozumieć rozmówcę (pobudzenie wyobraźni adresata wypowiedzi). Oczywiście, należy zadbać o zachowanie właściwych proporcji, ponieważ wypowiedź przeładowana zbędnymi ozdobnikami przestaje być czytelna i razi sztucznością.
- Dobranie odpowiedniego tempa i sposobu mówienia
Sposób mówienia jest bardzo ważny. Należy unikać zbyt szybkiego tempa, ponieważ większość słuchaczy nie będzie w stanie nadążyć za mówcą. Najbardziej optymalne tempo mówienia wynosi od 120 do 180 słów na minutę. Aby wypowiedź stała się interesująca i przekonująca, potrzebna jest odpowiednia intonacja głosu oraz akcentowanie najistotniejszych myśli.
- Zadbanie o odpowiedni ubiór i gestykulację
Audytorium nie tylko słucha, ale też obserwuje mówcę. Wygląd i postawa ciała mają bardzo duże znaczenie, ponieważ wpływają one na ogólne wrażenie słuchaczy na temat prezentacji. Rada jest jedna: należy pamiętać o odpowiednim do okazji ubiorze, starannie i trafnie dobranych gestach, mimice, postawie ciała. We wszystkim trzeba zachować umiar, bo w przeciwnym razie słuchacze będą wyłącznie obserwować mówcę, a nie słuchać tego, co on przedstawia.
Dagmara Zmuda
Źródła: Biernacka M., Korba J., Smutek Z., Podstawy przedsiębiorczości, Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2006, s. 30.